รู้ทันอนุมูลอิสระภัยร้ายที่ใกล้ตัว

สวัดดีครับวันนี้ผมจะพาเพื่อนๆมารับรู้เรื่องราวเกี่ยวกับภัยร้ายที่ใกล้ตัวคำที่เคยได้ยินกันคุ้นหูแต่ไม่รู้ความหมายคำๆนั้นคืออนุมูลอิสระนั้นเอง  

อย่างที่เรารู้ ๆ กันอยู่เรื่องของ"สุขภาพ"ของเราเป็นสิ่งที่สำคัญเกือบจะเป็นลำดับต้นๆ ของการดำเนินชีวิต แต่ด้วยสภาพแวดล้อมสังคมเมืองที่รัดตัว ทำให้เราให้ความสนใจกับเรื่องนี้น้อยลง ด้วยเหตุผลนี้จึงทำให้ทุกวันนี้คนเมืองอย่างพวกเรามีโรคภัยไข้เจ็บแทรกซ้อนมากขึ้น จึงอยากให้ทุกท่านมารู้จักคำที่คุ้นหูแต่ไม่เคยรู้จักมันมาก่อนมันคือ อนุมูลอิสนั้นเอง จริงๆแล้ว อนุมูลอิสระคือ คือโมเลกุล หรือ ไอออนที่มีอิเล็คตรอนโดดเดี่ยวอยู่รอบนอกเป็น โมเลกุลที่ไม่เสถียรและมีความว่องไวต่อการเกิดปฏิกิริยาเคมีในลักษณะเป็นปฏิกิริยาลูกโซ่สามารถ เข้าทำปฏิกิริยากับสารชีวโมเลกุลต่างๆที่อยู่รอบข้าง ในทันทีที่ถูกสร้างขึ้น ส่งผลให้เกิดความเสียหายแก่ องค์ประกอบต่างๆของเซลล์ภายในร่างกายไม่ว่าจะ เป็นการทำลายโครงสร้าง DNA การเปลี่ยน สภาพโปรตีนและไขมันของเยื่อหุ้มเซลล์ หรือการสร้าง พันธะโควาเลนต์ กับโปรตีนหรือ เอนไซม์บางชนิดจนทาให้การทางานของโปรตีนหรือ เอนไซม์เหล่านั้น ผิดปกติ เป็นสาเหตุสำคัญของโรคหลายชนิด อนุมูลอิสระ เกิดจากผลพลอยได้จากการใช้ออกซิเจนของกระบวนการ เมทาบอลิซึมของเซลล์ รวมทั้งปัจจัยจาก สิ่งแวดล้อมภายนอก ได้แก่ มลพิษ การติดเชื้อโรค รังสียูวี โอโซน ควันจากท่อไอเสีย รถยนต์ และควัน อนุมูลอิสระเหล่านี้สามารถถูกกำจัดหรือลดความรุนแรงด้วยสารที่เรียกว่า สารต้านอนุมูลอิสระ ที่สามารถจับกับอนุมูลอิสระ แล้วเกิด เป็นอนุมูลอิสระตัวใหม่ที่เสถียรกว่า ส่งผลให้หยุดวงจร การเกิดอนุมูลอิสระตัวใหม่ได้ ความ เข้าใจถึงปัจจัยที่ทำให้เกิดอนุมูลอิสระ และการป้องกัน นับว่าเป็นสิ่งสำคัญอย่างหนึ่ง ที่จะช่วยให้สามารถ ป้องกันอันตรายที่อาจจะเกิดขึ้นกับร่างกายได้ บทความนี้มีจุดมุ่งหมาย เพื่อนำเสนอประเด็น ที่เกี่ยวข้องกับอนุมูลอิสระและวิธีป้องกัน

หลายคนคงสงสัยว่าอนุมูลอิสระมันคืออะไร

                ในกระบวนการเผาผลาญสารอาหารของร่างกายซึ่งมี ความจำเป็นต้องอาศัยออกซิเจนช่วย แต่จะเกิดออกซิเจนที่มีประจุลบซึ่งก็คืออนุมูลอิสระ สารตัวนี้ยังสามารถไปรวมตัวกับสารบางชนิดในร่างกายเรา แล้วก่อให้เกิดเป็นสารพิษที่ทำลายเนื้อเยื่อ หรืออาจไปเปลี่ยนแปลงข้อมูลทางพันธุกรรมภายในเซลล์ ทำให้เซลล์ที่ปกติแปรสภาพไปเป็นเซลล์มะเร็งในที่สุดอนุมูลอิสระ เป็นอนุภาคไม่คงตัว จึงทำปฏิกิริยากับโมเลกุลที่อยู่ติดกันได้อย่างรวดเร็ว เกิดปฏิกิริยาที่เรียกว่า ออกซิเดชั่นซึ่งอาจ ก่อผลกระทบที่อันตรายต่อร่างกายได้ แหล่งกำเนิดอนุมูลอิสระในสิ่งมีชีวิตทุกชนิดที่ใช้ออกซิเจนในการดำรงชีพ จะมีอนุมูลอิสระของออกซิเจน เกิดขึ้นอยู่ ตลอดเวลา การเกิดอนุมูลอิสระเหล่านี้ มีสาเหตุมาจาก ปัจจัย ทั้งภายในและภายนอกร่างกายดังนี้ ปัจจัยภายในร่างกาย ในร่างกายของสิ่งมีชีวิตจะมีปฏิกิริยามากมาย ที่เกี่ยวข้องกับทั้งการสร้างและการสลายโมเลกุลของ สารที่เรียกว่ากระบวนการเมทาบอลิซึมซึ่งถือเป็น สาเหตุหลักอย่างหนึ่งที่ทาให้เกิดอนุมูลอิสระ ตัวอย่าง ปฏิกิริยาที่ทาให้เกิดอนุมูลอิสระได้แก่ ปฏิกิริยาออกซิเดชั่นที่เกิดขึ้นเองเช่น การเกิดออกซิเดชั่น ของไขมัน

        อนุมูลอิสระเกิดขึ้นได้อย่างไร

    นอกจากเกิดจากกระบวนการเผาผลาญสารอาหารในร่างกายแล้วยังอาจเกิดจากการติดเชื้อทั้งจากแบคทีเรียและไวรัส  อักเสบชนิดไม่ทราบสาเหตุ เช่น ข้ออักเสบรูมาตอยด์ , จากรังสี, สิ่งแวดล้อมที่เป็นมลพิษ เช่น ควันเสียและเขม่าจา เครื่องยนต์, ควันบุหรี่, ยาฆ่าแมลง, การออกกำลังกายอย่างหักโหม

             อนุมูลอิสระเกิดอะไรขึ้นกับร่างกายบ้าง

เมื่ออนุมูลอิสระทำปฏิกิริยากับรหัสพันธุรกรรมดีเอ็นเอในนิวเคลียสของเซลล์ อาจทำให้เซลล์กลายพันธ์และกลายเป็นเซลล์มะเร็ง ถ้าเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชั่นกับโคเลสเตอรอลในกระแสเลือด จะกระตุ้นให้เกิดไขมันสะสมในหลอดเลือด นำไปสู่โรคหัวใจและหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดในสมองแตกหรือตีบได้ นอกจากนี้ อนุมูลอิสระยังมีส่วนทำให้เกิดต้อกระจก ภูมิต้านทานต่ำ โรคข้ออักเสบและแก่ก่อนวัย

แนวทางการป้องกัน

1. เพิ่มปลา หรือน้ำมันปลา
2. เพิ่มแคลเซียม แมกนีเซียม อีสโตรเจนจากพืช
3. ลดเค็ม ลดหวาน โปรตีน ไขมันล้นเกิน
4. ดื่มน้ำมากๆ โดยเฉพาะน้ำที่มีสภาพด่าง เลี่ยงสภาวะกรดของน้ำดื่ม รวมทั้งน้ำอาร์โอ
5. ออกกำลังกายพอเหมาะ
6. เน้นกินผัก ผลไม้กากใยสูง
7. ฝึกหายใจลึกๆ คลายเครียด หลับสนิท
8. เลี่ยงสภาวะ Oxidative stress เช่น แสงแดด ควันบุหรี่ เครียด การใช้แรงงานหักโหม
9. สวมหน้ากากป้องกันมลพิษ งดใช้ยาพร่ำเพรื่อ
10. ใช้ Antoxเมื่อจำต้องได้รับสารพิษจากอาหาร

สรุปบทความจากที่เพื่อนๆอ่านมาเพื่อนๆคงรู้แล้วว่าอนุมูลอิสระนั้นมีผลเสียต่อร่างกายมากและเป็นสารพิษที่ใกล้ตัวและทุกคนมีโอกาศที่จะได้รับสารพิษนี้ได้ถ้าหากขาดการป้องกันหรือดูแลตัวเองและอาจส่งผลให้ร่างกายอ่อนแอลงและอาจเกิดโรคร้ายที่ตามมมาได้แต่ถ้าเราหันมาดูแลตัวเองซักหน่อยสารพิษที่เรียกว่าอนุมูลอิสระนี้ก็จะไม่สามารถมาทำอะไรเราได้โรคส่วนไหญ่ที่เกิดจากอนุมูลอิสระก็เป็นโรคที่คนในสังคมปัจจุบันเป็นกันเยอะมากยกตัวอย่างเช่นมะเร็งหลอดเลือดแดงแข็งตัว ความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดสมอง หัวใจวายต้อกระจกในผู้สูงอายุ อัลไซเมอร์ พาร์คินสัน ชัก ภูมิแพ้ ครรภ์เป็นพิษ ข้อเสื่อมสุดท้ายแล้วทั้งหดที่กล่าวมาในบทความนี้หวังว่าจะเป็นประโยชน์และสามารถนำมาปรับใช้เพื่ออนาคตของเรากันนะครับสุดท้ายนี้ขอขอบคุณเพื่อนๆพี่ๆน้องๆที่สนใจในบทความของผมครับ

ด้านล่างนี้เป็นคลิปที่พี่เต้ซึ่งเป็นนักศึกษาแพทย์ให้เกียรติมาให้ข้อมูลเพิ่มเติมเพื่อที่จะได้เข้าใจมากขึ้นครับ

อนุมูลอิสระภัยร้ายที่ใกล้ตัว โดย Herbiez อนุญาตให้ใช้ได้ตาม สัญญาอนุญาตของครีเอทีฟคอมมอนส์แบบ แสดงที่มา-ไม่ใช้เพื่อการค้า-ไม่ดัดแปลง 3.0 ต้นฉบับ.